08 januari 2019
Prof. dr. Willem van Rhenen is hoogleraar Engagement & Productivity aan Nyenrode Business University. Zijn persoonlijke missie: het engagement van werkend Nederland vergroten – al gebruikt hij zelf vaker de Nederlandse term ‘bevlogenheid’. ‘Bevlogen medewerkers creëren bevlogen organisaties’, stelt Van Rhenen. Insights practitioner Cris Zomerdijk sprak met hem.
In zijn proefschrift ‘Van stress naar bevlogenheid’ pleit Willem van Rhenen ervoor dat organisaties en leiders zich meer gaan richten op het vergroten van de bevlogenheid dan op het tegengaan van werkstress. Bevlogen medewerkers zijn namelijk 20-25% productiever en maken 50% minder fouten dan hun niet-bevlogen collega’s, zegt hij. Ook ligt hun verzuim 30-40% lager.
Bevlogenheid in organisaties
Volgens Van Rhenen creëren bevlogen medewerkers bevlogen klanten en organisaties. ‘Een belangrijke indicator voor de bevlogenheid in een organisatie is de hoeveelheid ‘extra role-activities’ die medewerkers op zich nemen. Een bevlogen medewerker pakt met enthousiasme taken op die buiten zijn reguliere job vallen. Dit komt van binnenuit en niet omdat ‘de baas’ het vraagt. Bevlogen medewerkers zijn je ambassadeurs zowel richting klanten als nieuwe collega’s.’
Bevlogenheid komt van binnenuit
De hoogleraar Engagement & Productivity ziet veel organisaties worstelen met het aantrekken, binden en boeien van hun medewerkers. Maar hoe los je dat op? Niet door hogere salarissen of extra bonussen uit te keren, meent hij. ‘Bevlogenheid komt van binnenuit en draait om intrinsieke motivatie. Een kersverse vader of moeder heeft bijvoorbeeld meer baat bij de mogelijkheid om iets later te beginnen op het werk of eerder te stoppen, dan met een bonus bij een rigide werkschema.’
‘Leidinggevenden focussen op het voorkomen van gedoe’
Organisaties hebben vaak nog te weinig aandacht voor de mens en de menselijke maat, vindt van Rhenen. ‘Dat komt omdat het ‘controledenken’ met zijn negatief mensbeeld nog steeds dominant is. Het is een belangrijke oorzaak van energieverlies en gebrek aan bevlogenheid in organisaties. Veel leidinggevenden focussen op het voorkomen van gedoe en uitval van mensen. In kokstermen: zij proberen te voorkomen dat de rijst aanbrandt. Een leider met een positief of ‘amplitief’ mensbeeld kijkt juist wat hij kan toevoegen aan de rijst om er een mooi gerecht van te maken.’
Hoe leiders de bevlogenheid kunnen vergroten
Willem van Rhenen is ervan overtuigd dat leiders de bevlogenheid van hun medewerkers kunnen vergroten door hun emotionele intelligentie aan te boren. Door niet alleen te kijken naar iemands ‘werkbronnen’, maar ook naar privé- en persoonlijke bronnen zoals gezondheid. ‘Als je lekker in je vel zit en je thuissituatie brengt geluk, dan ga je met meer energie naar je werk’, zegt hij. ‘Andersom geldt dit ook: als je gezondheid achteruit gaat of er wordt thuis veel van je gevraagd, dan kun je minder ‘geven’ op je werk. Maar merk je dat je leidinggevende je situatie begrijpt en krijg je de ruimte om bijvoorbeeld (tijdelijk) met werktijden te schuiven, dan blijf je bevlogen en productief. Stress ontstaat als het totaalplaatje gaat knellen.’
Aan de 3 basisbehoeften van medewerkers voldoen
Kijk naar wat medewerkers drijft en zorg ervoor dat je aan hun basisbehoeften voldoet, adviseert hij. Dat zijn er volgens Van Rhenen drie: ‘Mensen willen dat hun competenties worden benut, ze willen autonoom zijn en ze willen verbinding ervaren. Aan die derde behoefte - verbinding – voldoe je door complimenten te geven en waardering te tonen. Aan de behoefte aan autonomie kom je tegemoet door minder te controleren en meer te vertrouwen op de kracht van een medewerker. Door hem regelruimte te geven en te laten voelen dat hij invloed heeft op zijn eigen agenda. Investeren in competenties tot slot betekent op zoek gaan naar de talenten van mensen, zodat je deze tot bloei kunt laten komen.’ Zo ingewikkeld is het volgens de hoogleraar allemaal niet. ‘Maar je moet er wel in geloven en het gesprek met je mensen aan durven gaan. Alleen zo kom je erachter wat ze nodig hebben om bevlogen te zijn.’
Meer lezen?
Het volledige interview met Willem van Rhenen lees je in ons magazine Employee Engagement.
