Maak werk van hybride werken

Nu de externe prikkel om thuis te werken is vervallen, worstelen veel werkgevers met hun thuiswerkbeleid, schrijft de Volkskrant. De gevolgen daarvan zijn goed merkbaar: de kantoren stromen vol en we staan weer massaal in de file. Om te voorkomen dat het thuiswerkexperiment voor niks is geweest, pleit hoogleraar leiderschap Janka Stoker ervoor om werk te maken van hybride werken.

Volgens I&O Research, dat in opdracht van de Coalitie Anders Reizen onderzoek deed onder 2.000 panelleden en 38 werkgevers, weet 60 procent van de werkenden niet hoe hun bedrijf nu invulling geeft aan thuiswerken. Hoewel de helft van de werknemers die vanuit huis kunnen werken dat ook in de toekomst wil blijven doen, worden zij door dat gebrek aan beleid als door de zwaartekracht weer naar de kantoortuin getrokken.

Veel werkgevers nog altijd bang voor controleverlies

Hoewel geen van de ondervraagde werkgevers terug wil naar de situatie van vóór corona, zijn zij volgens I&O-onderzoeker Mireille Koomen terughoudend met beleid, omdat ze nog altijd worstelen met het verlies aan controle. Hoewel de voordelen van thuiswerken aan de top vaak wel worden omarmd (er kan onder meer worden bespaard op vastgoed) hebben met name middle managers nog altijd het gevoel dat ze de grip op thuiswerkende teamgenoten verliezen als die niet fysiek aanwezig zijn.

Manager klem tussen individuele behoeften en belangen team en bedrijf

Dat leidt er ook toe dat zijzelf vaker op de werkvloer te vinden zijn. ‘Daarmee geeft een manager bewust of onbewust het signaal af dat werknemers ook weer op kantoor worden verwacht’, aldus Koomen. Bovendien verschillen de behoeftes van individuele werknemers sterk. Waar de een alleen nog voor kerstborrels zou willen komen opdraven, zou de ander zich het liefst elke dag laven aan koffie en conversatie bij de automaat. Zo vinden 7 op de 10 ondervraagde werknemers dat thuiswerken een keuze moet zijn, maar wil driekwart van hen tegelijkertijd ook altijd naar kantoor kunnen. De manager zit klem tussen die individuele behoeften en de belangen van het team en het bedrijf.

Gemiste kans

Hoogleraar leiderschap Janka Stoker van de Rijksuniversiteit Groningen vindt het geen verrassing dat werkgevers zich hebben laten overvallen door het versoepelde thuiswerkregime, maar noemt het wel een ‘gemiste kans’ dat er niet op is voorgesorteerd. De voordelen van thuiswerken zijn de afgelopen anderhalf jaar immers breed uitgemeten. Het zou dé oplossing kunnen zijn voor fileleed, de oververhitte huizenmarkt en de onbalans tussen werk en privé. Maar dat was wel onder de omstandigheid dat iedereen het tegelijkertijd deed.

Thuiswerkbeleid afstemmen op team-, organisatie of zelfs landelijk niveau

‘Tijdens de coronacrisis was thuiswerken een doel op zich. Nu moeten we bedenken voor welk doel thuiswerken een middel kan zijn en onder welke condities.’ Dat zou volgens Stoker juist niet overgelaten moeten worden aan individuele werknemers, omdat de voordelen van deels thuis en deels op kantoor werken (hybride werken) alleen volledig kunnen worden benut als het beleid op team-, organisatie-, of zelfs landelijk niveau wordt afgestemd.

Neem bijvoorbeeld het fileleed. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) becijferde eerder dat het aantal files kan halveren, als woon- en werkritten in de spits met 8 procent afnemen. Dat zou grote positieve gevolgen kunnen hebben voor infrastructurele vraagstukken. ‘Maar als straks ieder voor zich gaat kiezen wanneer hij naar kantoor gaat, zegt iedereen: ‘Ik werk op maandag en vrijdag thuis’ en dan staat er op dinsdag, woensdag en donderdag alsnog elke ochtend file.’

Duidelijke afspraken nodig die misschien niet voor iedereen even leuk zijn

Om te voorkomen dat het thuiswerkexperiment helemaal voor niks is geweest, pleit Stoker er dan ook voor om werk te maken van hybride werken. Zodat het geen individueel probleem is van de middle manager die het maar moet uitzoeken met zijn team. ‘Er is beleid nodig met duidelijke afspraken die misschien niet voor iedereen even leuk zijn.’ Wat dat betreft biedt het onderzoek van I&O wel degelijk hoop: de werkgevers die wél een thuiswerkbeleid formuleerden (42 procent) kozen met name voor een spreiding van de werkbezetting over de dagen.