Jo Krill: 'Transformationeel leiderschap: zo doe je dat!'

Hoe zetten we onze complexe en razendsnel veranderende omgeving naar onze hand? Dat het moeilijk is, weten we al lang. Dat het om goed leiderschap vraagt, weten we ook. Maar wat is goed leiderschap? Sommige leiders worden door vrijwel iedereen op handen gedragen, denk aan Nelson Mandela. Maar is Mark Rutte een goede leider of juist niet? En hoe zit dat met Thierry Baudet of Jesse Klaver?

Helden

De traditionele kijk op leiders – mensen die de koers bepalen en richting wijzen, belangrijke besluiten nemen, de troepen leiden – is diep geworteld in een individualistisch en niet-systeemgericht wereldbeeld. Vooral in onze westerse wereld zijn leiders vaak ‘helden’. Grote mannen en af en toe vrouwen die in tijden van crisis het voortouw nemen en het roer stevig in handen houden.

Kijk naar de financiële crisis van zo’n tien jaar geleden; die is vooral veroorzaakt door leiders met een kortetermijnvisie.

Dat ‘oude’ beeld van de leider als crisismanager vergroot het risico op micromanagement en versterkt het kortetermijndenken. Terwijl we ons juist meer op de lange termijn moeten richten. Kijk naar de financiële crisis van zo’n tien jaar geleden; die is vooral veroorzaakt door leiders met een kortetermijnvisie. Veel leiders staarden zich blind op snel te boeken resultaten. Nog steeds staat in die wereld aandeelhouderswaarde centraal. En die kijk op economie gaat voorbij aan de belangen van medewerkers, klanten, leveranciers en de samenleving als geheel. We moeten ons sterk maken voor een ommekeer: leiderschap gericht op de lange termijn, op de eigen medewerkers, op duurzaamheid van bedrijf en de planeet, kortom: op continuïteit, rekening houdend met een diversiteit aan belangen.

Ik ben ervan overtuigd dat transformationele leiders de toekomst hebben. Mijn advies is dus: Word een transformationeel leider.

Twee typen leiders

Je ziet twee typen leiders. Laten we beginnen met de transactionele leiders; zij werken op basis van geven en nemen, straffen en belonen, command and control. Zij werken binnen de klassieke harkjesstructuur: de hiërarchie is helder, medewerkers weten wie de baas is. De Amsterdamse Zuidas is een soort episch centrum van dit type leiderschap, heeft althans dat imago. Daarnaast zijn er de transformationele leiders; zij zijn charismatisch, scoren op emotionele intelligentie en helpen medewerkers bij het benutten van hun potentieel. Dat doen ze vooral door persoonlijke aandacht aan mensen te schenken. Zij volgen Goethe: ‘Behandel een mens zoals hij is en je zult zien dat hij zal blijven zoals hij was; behandel een mens voor wat hij zou kunnen zijn en hij zal zo worden als hij zou kunnen zijn.’ Ik ben ervan overtuigd dat transformationele leiders de toekomst hebben. Mijn advies is dus: Word een transformationeel leider. Dat is goed voor jezelf, goed voor je medewerkers, goed voor je organisatie en goed voor de wereld.

Maar hoe dan?

Hoe doe je dat? Het begint bij het je ervan bewust worden dat de mens centraal staat in je organisatie, geef mensen dus aandacht. Praat met ze en luister oprecht en actief. Als je dat authentiek doet, krijg je eerlijke en waardevolle feedback. Geef mensen ruimte om te experimenteren, om fouten te maken en te falen. En leer vertrouwen te geven en niet daarmee te wachten totdat ze hebben bewezen jouw vertrouwen te verdienen. Een pragmatisch hulpmiddel: probeer eens vrijwilligerswerk. Dat is de beste leerschool voor transformationeel leiderschap. In die wereld bestaat weinig hiërarchie. Daar speelt status geen rol, dwing je alleen respect af via authenticiteit en krijg je gezag door een positieve houding en dito gedrag.

Bekijk ook...

Met Jo Krill namen we eerder onderstaande video columns op, klik op de link om deze te bekijken.

Video column #1 | Jo Krill: 'Wat mij zo irriteert aan ikke, ikke, ikke...'
Video column #2 | Jo Krill: 'De kwetsbare leider heeft de toekomst'