31 oktober 2019
De meeste volwassenen weten heel goed wat ze willen zijn en wat ze daarvoor moeten doen. Dat leren we immers allemaal op school en tijdens onze studies. Maar hoe we zijn, hoe we dingen doen en hoe we willen worden, moeten de meesten van ons zelf ontdekken en vormgeven. Met vallen en opstaan. Sommigen hebben het geluk of de luxe om hulp te krijgen bij deze vorm van persoonlijke ontwikkeling. Maar veel mensen moeten leven zoals hun dat is bijgebracht, door hun opvoeding en de omgeving waarin ze zijn opgegroeid. Dit hoeft niet negatief te zijn, als het gaat om communicatie en hoe je met elkaar omgaat. Maar soms pakt het minder goed uit, heb ik zelf ondervonden.
Een voorbeeld is de manier waarop ik tot voor kort bepaalde problemen probeerde op te lossen. Door niet te communiceren, niet om hulp te vragen en me zoveel mogelijk af te zonderen om er zelf uit te komen. Dit is precies zoals ik er vroeger mee omging. In mijn eerste blog kun je lezen wat dit voor nadelige gevolgen heeft gehad. Inmiddels probeer ik dit anders aan te pakken.
Het Ouder-Volwassene-Kind-model
Tijdens mijn coachingtraject heb ik kennisgemaakt met verschillende gedrags- en communicatiemodellen. Een daarvan sprak mij meteen aan en gebruik ik nu dagelijks: de Transactionele Analyse, kortweg TA. Veel mensen kennen het als het Ouder-Volwassene-Kind-model. Het model gaat uit van drie ‘egotoestanden’ (samenhangende patronen van denken, voelen en doen) die bepalen hoe je je gedraagt en communiceert. In de Ouder-egotoestand denk/voel/doe je zoals je het van je ouders en/of ouderfiguren hebt ‘geleerd’. In de Kind-egotoestand denk/voel/doe je op een manier die je in je kindertijd hebt ontwikkeld. En in de Volwassene-egotoestand denk/voel/doe je in reactie op het hier en nu. Je bent wel in contact met de Ouder- en Kind-egotoestand, maar vertoont niet de bijbehorende automatische reflexen. Ieder mens kan vanuit alle drie de egotoestanden handelen.
Zelf had ik bijvoorbeeld lang een probleem met gezag. Vooral als het om leeftijdsgenoten ging.
Vanuit welke egotoestand denk/voel/doe ik nu?
De Ouder- en Kind-egotoestand hebben allebei twee verschillende (aan elkaar tegengestelde) uitingsvormen. Bij de Ouder is dat de Kritische en de Voedende Ouder en bij het Kind het Aangepaste en het Vrije Kind. Het voert te ver om ze hier uitgebreid toe te lichten; je kunt je er vast wel iets bij voorstellen. Wel belangrijk om te weten is dat elke egotoestand positieve en negatieve kanten heeft en je iets brengt. En dat het helpt om je af te vragen: vanuit welke egotoestand denk/voel/doe ik dit? En wat brengt het me als ik in deze situatie meer van egotoestand x laat zien?
Zelf had ik bijvoorbeeld lang een probleem met gezag. Vooral als het om leeftijdsgenoten ging. Als ik een slechte dag had en iemand gaf mij een opdracht of kritische feedback, dan reageerde ik vaak niet als een volwassene, maar als een Vrij Kind dat van zijn Kritische Ouder te horen krijgt wat het moet doen en hoe. De bijbehorende automatische reflex: hakken in het zand en zonder nadenken mijn ongenoegen uitspreken. Oftewel denken, voelen en reageren vanuit mijn Vrije Kind-egotoestand. Uiteraard leidde dat tot confrontaties. Nu ben ik me bewust van vanuit welke egotoestand ik denk en voel. En denk ik na over vanuit welke egotoestand ik wil communiceren. Het geeft me meer controle over het gesprek en de uitkomst ervan.
Krachtig model voor zelfreflectie
Wat ik zo waardevol en krachtig vind aan de Transactionele Analyse is dat dit model zo simpel en praktisch is. Met weinig uitleg en moeite kan ik met de inzichten die het model biedt mijn communicatie en gedrag aanpassen op een manier die verbindt en voor wederzijds begrip zorgt. Als je niet alleen weet wat je wilt, maar ook nadenkt over hoe je doet, kom je sneller daar waar je wilt zijn. Op het werk én privé. Zelfs als de communicatie niet soepel verloopt of ik een slechte dag heb, gebruik ik dit model voor zelfreflectie achteraf over hoe ik dingen heb aangepakt en hoe de ander daarop reageerde. Communiceren doe je uiteraard samen. Maar het beste wat je kan doen is eerst naar de balk in je eigen oog kijken en dan pas naar de splinter in dat van de ander. Want daar heb je de meeste invloed op.
Meer weten?
Wil je meer weten over de Transactionele Analyse? In het boek TA elke dag geeft psychotherapeut en relatie- en gezinstherapeut Marijke Arendsen Hein een heldere uitleg.
Deel 1 en 2 van Svens dagboek gemist?
- Lees deel 1 van het Coachingdagboek van een Millennial
- Lees deel 2 van het Coachingdagboek van een Millennial
Millennials en werkgeluk
Als we de statistici mogen geloven, bestaat in 2020 de helft van de wereldwijde beroepsbevolking uit millennials. Hoe speel je als organisatie in op de wensen en behoeften van het groeiende aantal werknemers dat geluk belangrijker vindt dan status of geld? Ontdek de 5 behoeften van de Happyholics in ons magazine Van Zelfinzicht naar Werkgeluk.
Bestel gratis Insights Magazine | Van Zelfinzicht naar Werkgeluk
