11 juni 2019
Steeds meer ondernemingen vinden het belangrijk om maatschappelijke waarde te creëren. Maar wat is maatschappelijke waarde eigenlijk? En hoe maak je ‘het verschil’? Mark Hillen, medeoprichter en directeur van Social Enterprise NL: ‘Het gaat om de intrinsieke motivatie.’
Social Enterprise NL ondersteunt sociale ondernemingen: ondernemingen die niet geld verdienen als voornaamste doel hebben, maar het creëren van maatschappelijke meerwaarde, oftewel impact. ‘We vinden het belangrijk deze ondernemers te ondersteunen, te verbinden en zichtbaar te maken, omdat zij een koploperfunctie hebben’, zegt Mark Hillen. “Met innovatieve businessmodellen pakken zij op een ondernemende manier maatschappelijke problemen aan.”
Wij zoeken de bedrijven die het realiseren van impact belangrijker vinden dan winst maken
‘Niet iedereen kan alles tegelijk doen’
Het maatschappelijk doel dat ze nastreven, verschilt per onderneming. ‘Onze leden zijn actief op verschillende impactgebieden: arbeidsparticipatie, armoedebestrijding, milieu en sociale welvaart en cohesie. Tony’s Chocolonely bijvoorbeeld wil een eerlijke keten realiseren, waarbij iedereen eerlijk verdient aan cacao en aan de productie van chocola. Ze letten daarbij zeker ook op milieubelasting, maar CO2-neutraal werken kan niet; de cacao komt toch per schip uit Afrika. Dus niet iedereen kan alles tegelijk doen. Wij zoeken de bedrijven die het realiseren van impact belangrijker vinden dan winst maken. Het gaat om de intrinsieke motivatie.’
Wat houdt het in als we ‘goed bezig’ zijn?
Maar de vraag ‘wat is nou precies maatschappelijke meerwaarde’ kan Mark Hillen niet beantwoorden. ‘Daar is nog geen richtlijn voor. En er is ook geen standaard in het meten van impact. Wij proberen daar samen met anderen een eenheid in te vinden. Het is voor de toekomst van de wereld heel belangrijk dat er consensus ontstaat over waar we met z’n allen naartoe moeten: Wat houdt het in als we ‘goed bezig’ zijn? Dat we de wereld beter maken? Maar wat is dan beter? Er is op dit gebied nog veel werk te verzetten.’
‘Duurzaamheid is een containerbegrip geworden’
Het woord duurzaamheid gebruikt hij in dit kader liever niet: “Duurzaamheid is een containerbegrip geworden. Wij spreken liever over ‘circulair’ en ‘inclusief’. Circulair betekent dat grondstoffen worden hergebruikt en eventuele reststoffen op een veilige manier terugkomen in de natuur. Het betekent dat je verder kijkt dan je neus lang is. Een fleecetrui gemaakt van petflessen vinden wij niet circulair. Want als je zo’n fleecetrui wast, komen er kleine stukjes plastic in het afvalwater en zo in de waterzuivering terecht. Inclusief wil zeggen dat in principe iedereen meedoet op de arbeidsmarkt. We vinden dat iedereen het recht heeft om voor zichzelf te kunnen zorgen en deel te nemen aan de maatschappij.”
Maar maatschappelijke waarde ontstaat pas op het moment dat je echt iets doet. En dan het liefst iets wat meetbaar is
Dialoog met de stakeholders verandert
Maatschappelijke waarde creëren is niet hetzelfde als ethisch denken en voelen, benadrukt hij. ‘Bij ethisch gedrag gaat het om transparantie en verantwoordelijkheid nemen voor de keten. Dat moet gestimuleerd worden. Maar maatschappelijke waarde ontstaat pas op het moment dat je echt iets doet. En dan het liefst iets wat meetbaar is.’ Daar moeten alle stakeholders iets voor over hebben, en dat betekent dat de dialoog met die stakeholders verandert. Mark Hillen: ‘Waar je er voorheen van kon uitgaan dat de vakbond om hogere salarissen, de klant om een lagere prijs en de financier om een hoger rendement ging vragen, probeer je nu begrip te kweken en prioriteiten op één lijn te krijgen: “Wij zijn een sociale onderneming. Ben jij, klant, bereid wat meer te betalen? Ben jij, financier, bereid wat rendement in te leveren?” Het betekent ook dat je gezamenlijk kijkt naar het effect van je handelen op alle betrokkenen in de keten:”Als we de prijs van dit T-shirt verlagen, wat betekent dat dan voor onze werknemers in Bangladesh?”’
‘Iedereen kan iets doen’
Het wezenskenmerk van de sociaal ondernemer is dat hij de wereld een beetje beter wil maken, zegt Mark Hillen. ‘Maar niet iedereen hoeft sociaal ondernemer te worden. Een werknemer van een pensioenfonds kan vragen: “Waar beleggen we eigenlijk in?” Iedereen kan iets doen.”
Meer lezen?
Lees het volledige interview van Gerrit van Doorn met Mark Hillen in ons magazine De Organisatie van de Toekomst.
Bestel gratis het magazine Insights On Topic | De Organisatie van de Toekomst
