02 augustus 2019
Bij een familiebedrijf een organisatieverandering begeleiden: menig organisatieadviseur loopt erop stuk. Familiebedrijven hebben immers een heel eigen dynamiek. Waar moet je nou vooral rekening mee houden?
1. Bedrijfsbelang is familiebelang
2. Eerste generatie houdt organisatieverandering vaak tegen
3. Meewerkende familieleden staan in verschillende relaties tot elkaar
4. Directie en medewerkers zijn over en weer erg loyaal
5. Focus familiebedrijf ligt op lange termijn
6. Normen en waarden familie zijn bepalend voor keuzes bedrijf
1. Bedrijfsbelang is familiebelang
Als je aan het bedrijf komt, kom je aan (het eigendom van) de familie. Het is dan ook enorm belangrijk om het vertrouwen van de eigenaren te winnen en ze ervan te overtuigen dat ‘hun kindje’ bij jou in goede handen is. Laat duidelijk weten dat je je uiterste best doet om goed voor hun levenswerk te zorgen, ga niet te hard en vraag regelmatig om bevestiging: doe ik het goed?
2. Eerste generatie houdt organisatieverandering vaak tegen
Vooral bij een bedrijf waar de tweede generatie aan het roer staat, is het lastig om een verandering door te voeren. De oprichters hebben vaak nog veel macht en vinden het moeilijk om de zaak los te laten. Zij vinden doorgaans ‘dat het goed gaat zoals het gaat’ . Het is vaak pas de derde generatie die de ruimte krijgt om het écht anders te doen.
3. Meewerkende familieleden staan in verschillende relaties tot elkaar
Familiebedrijven zijn doorgaans stabiele bedrijven: medewerkers zijn vaak jarenlang aan het bedrijf verbonden. Harmonie binnen de familie is erg belangrijk voor de continuïteit van het bedrijf. Het bewaren van die harmonie kan knap lastig zijn als je én familie van elkaar én collega’s of mede-eigenaren bent. Zorg ervoor dat je als organisatieadviseur goed in beeld hebt of er wel of geen sprake is harmonie, hoe de verhoudingen liggen binnen de familie en wie wanneer welke pet op heeft: is moeder of de eigenaar aan het woord?
4. Directie en medewerkers zijn over en weer erg loyaal
De directie van het familiebedrijf heeft hart voor haar mensen en daarom vaak duidelijke ideeën over arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. Ook als de eigenaren niet zelf direct verantwoordelijk zijn voor het personeelsbeleid, komt het regelmatig voor dat ze besluiten van het middle management terugdraaien, ‘omdat die niet goed zijn voor de mensen’. Dit kan het veranderproces behoorlijk frustreren. Neem als adviseur de ideeën van de eigenaren over personeelsbeleid serieus en zorg ervoor dat je de medewerkers goed bij het veranderproces betrekt. Bij de medewerkers valt op dat ze enorm loyaal blijven aan de eigenaren, ook als er beslissingen worden genomen die voor hen persoonlijk negatief zullen uitpakken.
5. Focus familiebedrijf ligt op lange termijn
Als het over de toekomst van het bedrijf gaat, gaat het ook over de erfenis en mogelijke mooie banen voor kinderen en kleinkinderen. De focus is sterk op de lange termijn gericht en er is vaak een grote behoefte aan zekerheid. Van de organisatieadviseur wordt niet zelden verwacht dat hij voor een periode van maar liefst twintig jaar beschrijft wat de nu ingezette veranderingen gaan opleveren. De voor een succesvolle verandering zo noodzakelijke flexibiliteit komt daarmee wel eens in het gedrang.
6. Normen en waarden familie zijn bepalend voor keuzes bedrijf
De vaak diepgewortelde normen en waarden van de familie spelen een belangrijke rol als er moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. Als je helder hebt wat die normen en waarden zijn – en ze wellicht gezamenlijk vastlegt – kan dat helpen bij het nemen van lastige besluiten.
Meer lezen?
Meer over organisatieverandering lees je in ons magazine De Organisatie van de Toekomst. Bestel gratis het magazine Insights On Topic | De Organisatie van de Toekomst.
