Werkdruk en werkgeluk, gaat dat samen of niet?

Werkdruk en werkgeluk: volgens velen een onmogelijke combinatie. Niet volgens Philip Verzellenberg. Hij betoogt dat een bepaalde mate van werkdruk juist kan bijdragen aan je werkgeluk. Een belangrijke factor voor werkgeluk is namelijk flow. En in flow kom je alleen als je wordt uitgedaagd, oftewel positieve werkdruk ervaart.

In flow door de 'juiste' hoeveelheid uitdaging en vaardigheid

Je hebt het vast wel eens ervaren - op het werk of tijdens het uitoefenen van je hobby: je gaat zo volledig op in waar je mee bezig bent dat je alles om je heen vergeet. Je bent gefocust, geïnspireerd, zet de mooiste resultaten neer en hoeft daar nauwelijks moeite voor te doen – het is alsof het allemaal vanzelf gaat. Je bent 'in flow'.

Flow is een concept van de Amerikaanse psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi. Om duidelijk te maken hoe je je kunt voelen (in welke mentale toestand je je kunt bevinden) als je een taak uitvoert, gebruikt hij de twee wegingsfactoren 'uitdaging' en 'vaardigheid'. Is de uitdaging groot en je 'vaardigheidsniveau' laag, dan ervaar je veel angst en stress. Maar is er weinig uitdaging en werk je onder je niveau, dan slaat de verveling toe.

Zonder werkdruk geen flow

'In flow' kom je als je weet dat je hebt what it takes om een taak tot een goed einde te brengen en tegelijkertijd een gezonde dosis spanning ervaart. Zonder (positieve) werkdruk dus geen flow: een belangrijke factor voor werkgeluk. Niet alleen vanwege dat gevoel 'lekker bezig te zijn', maar ook omdat wie in flow is goed presteert. Wat overigens niet wil zeggen dat je continu in flow kunt zijn. Deze staat van opperste concentratie vergt veel energie.

Hoewel een bepaalde mate van werkdruk dus onontbeerlijk is voor ons werkgeluk, zetten we toch vaak als eerste in op stressvermindering als we zelf of onze medewerkers druk ervaren. Door bepaalde taken af te stoten of bij mensen weg te halen bijvoorbeeld.  

Het Job Demands-Resources model

Het Job Demands-Resources model (JD-R model) laat zien dat het effectiever is om te investeren in persoonlijke hulp- en energiebronnen. Want wie daarover in voldoende mate beschikt, kan meer stress aan én raakt makkelijker bevlogen of in flow. En dat leidt zoals we al zagen tot betere prestaties en meer werkgeluk.  

Energiebronnen komen voort uit de organisatie, je afdeling of team. Als individu draag je eraan bij – bijvoorbeeld omdat jij mede de sfeer binnen het team en je relatie met je collega's en leidinggevende bepaalt. Maar je hebt ze niet helemaal zelf in de hand.  

Persoonlijke hulpbronnen zijn voor iedereen anders. Wat jou helpt om met stress om te gaan kan iets in jezelf zijn (veerkracht, een positieve levenshouding), maar ook iets buiten jezelf: je partner bijvoorbeeld, bij wie je aan het eind van de dag je verhaal kwijt kunt. Of je wekelijkse hardloopuurtje.   

Investeren in persoonlijke hulpbronnen en energiebronnen

Werken aan werkgeluk, goed omgaan met werkdruk en de voorwaarden creëren om bevlogen en betrokken of in flow te raken: het hangt allemaal samen en start met het in kaart brengen van je persoonlijke hulpbronnen en energiebronnen (ook wel motivatiefactoren). Om vervolgens te investeren in dat wat voor jou werkt.    

Wat teams nodig hebben om in flow te komen

Ook teams kunnen in flow zijn. Benieuwd wat teams daarvoor nodig hebben? Lees het volledige artikel van Philip Verzellenberg in ons magazine Van zelfinzicht naar werkgeluk.