11 december 2019
Authenticiteit wordt gezien als een belangrijk, zo niet het belangrijkste kenmerk van effectieve leiders. Authentieke leiders zijn trouw aan zichzelf. Carl Gustav Jung zou zeggen: ze omarmen hun ego én hun schaduw. Het leren herkennen van je ego en schaduw wordt daarmee een wezenlijk onderdeel van leiderschapsontwikkeling.
Volgens Jung bestaat de menselijke psyche uit 3 lagen: het bewuste, het persoonlijk onbewuste en het collectief onbewuste. Het bewuste is het domein van ons ego. Dit ego bepaalt het beeld dat we hebben van onszelf en de persoon die we graag zouden willen zijn. Het is een Rupsje Nooitgenoeg dat zich graag aan ons opdringt. In de huidige maatschappij is dat blijkbaar nodig, want anders zouden we nergens naar streven en niets bereiken. Het ego zorgt ervoor dat we de studie volgen die nodig is voor onze droombaan, dat we een auto en een huis kopen en de sociale status bereiken die volgens ons bij ons passen. Het ego wil hoger, beter, mooier en duurder. Het is dus belangrijk om het in toom te houden en er af en toe weerstand aan te bieden.
Invloed ego en schaduw op leiderschapsstijl
Het ego heeft ook graag een vinger in de pap als het gaat om het kiezen van een leiderschapsstijl. Als het ego graag controle houdt, kiest het de directieve stijl: ‘Mensen moeten wel doen wat ik zeg’. Wordt het ego niet graag gekwetst, dan kiest het eerder voor een relatiegerichte stijl.
Tegenover het ego staat onze schaduw, door Jung omschreven als het deel van ons ware zelf dat we niet willen kennen. Hier belanden al onze karaktereigenschappen die wij als ‘fout’ labelen. Ego en schaduw zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en kunnen elkaar behoorlijk versterken. Ook in het geval van onze leiderschapsstijl. Zo zul je meer directief leiderschap laten zien als je de eigenschap besluiteloosheid als ‘fout’ in je schaduw hebt gestopt. En meer relatiegericht leiderschap als je het aangaan van conflicten als ‘fout’ naar je schaduw hebt verbannen.
Waarom label jij besluiteloosheid als ‘fout’?
Belangrijk voor leiderschap is dat je beide processen bij jezelf gaat herkennen. Vraag je bijvoorbeeld af waarom de eigenschap besluiteloosheid van jou het label ‘fout’ heeft gekregen. Probeer eens een beslissing uit te stellen. Wat gebeurt er? Ontstaat er schade? Of krijgt iemand anders wellicht de kans om een knoop door te hakken? Zo stel je een ander in staat om te groeien. Hoe waardevol is dat? Of: waarom is ‘harmonie’ zo belangrijk voor je en ga je conflicten uit de weg? Waarom voelt een meningsverschil voor jou zo snel als een conflict? Conflicten kunnen juist heel constructief zijn: ze leiden tot duidelijke besluiten en daarmee tot betere resultaten.
Als je ego je leiderschapsstijl sterk beïnvloedt, kom je op korte termijn weliswaar tegemoet aan je behoeften, maar laat je een heel stuk van jezelf liggen dat je op de langere termijn als leider een stuk effectiever zal maken. Dus richt je eens een keer naar de behoefte van de ander, ook al vind je ego dat in eerste instantie waarschijnlijk niet leuk. Omarm je schaduw en doe ook eens iets ‘fout’.
Kortgezegd: herken je ego, herken je schaduw en denk na over je zelfverwerkelijking. Dan vind je de weg naar jouw authentieke leiderschapsstijl.
