Werkgeluk en hormonen
12 september 2017
Productievere medewerkers, tevredenere klanten, meer winst en minder verloop en ziekteverzuim: werken aan het werkgeluk van medewerkers loont de moeite! Maar hoe doe je dat? Fons Feekes antwoorden op deze vraag komen uit onverwachte hoek: de neurowetenschappen. In deze blog: wat gebeurt er in onze hersenen als we lekker aan het werk zijn of juist werkstress hebben?
Beter presteren door dopamine
De stofjes die er vooral toe doen als het gaat om hoe we ons voelen en functioneren op het werk zijn dopamine, adrenaline en cortisol. Dopamine – ook wel het gelukshormoon genoemd – zorgt voor de bekende 'kick' die je krijgt als je een lastige taak hebt afgerond of ineens een geweldig idee hebt. Deze neurotransmitter maakt dat je hersencellen goed met elkaar communiceren en sterke verbindingen maken. Daardoor leer je makkelijker en onthoud je beter. En dat komt je prestaties ten goede.
Werkstress: aanmaak van cortisol
Een ander bekend stofje dat je prefrontale cortex beter helpt functioneren is adrenaline. Waar dopamine nieuwsgierig maakt, maakt adrenaline alert. Ben je ergens bang voor? Dan stijgt je adrenaline-niveau en daalt je dopamine-niveau. Adrenaline helpt weliswaar om effectief te werken, maar als je voortdurend onder grote stress werkt, gaat je lichaam behalve adrenaline ook het stresshormoon cortisol aanmaken. Dit spreekt je reserves in je lichaam aan. Wanneer je maanden- of zelfs jarenlang cortisol aanmaakt, kan dit tot een burn-out of depressie leiden. Vaak komt die burn-out onverwacht, omdat je gewend (en verslaafd) bent geraakt aan de dopamine en adrenaline.
Anti-stresshormonen bieden tegenwicht
Een tegenwicht bieden stoffen als oxytocine en DHEA. Oxytocine, ook wel het knuffelhormoon genoemd, breekt cortisol af en verhoogt je weerstand. Dehydroepiandrosteron (DHEA) is een steroïde hormoon dat onder andere door de bijnieren wordt aangemaakt uit cholesterol. Het verbetert je humeur, beschermt je immuunsysteem en helpt tegen depressie. Het wordt daarom ook wel het anti-stresshormoon genoemd.
Werkgeluk dankzij neuromanagement
Wil je de aanmaak van deze stoffen bevorderen, maar heb je weinig zin om de hele dag te knuffelen? Denk dan eens aan meditatie of mindfulness. Onderzoek toont aan dat als je regelmatig mediteert, je cortisolniveau binnen een aantal weken aanzienlijk daalt en dat je ook meer DHEA aanmaakt. Verder helpt het om jezelf en de mensen met wie je werkt positieve emoties - een belangrijke factor voor werkgeluk - te gunnen en hier ook echt tijd en aandacht aan te besteden. Want dan maken jullie oxytocine aan, en ook dat leidt tot de afbraak van cortisol en de aanmaak van DHEA.
Je kunt dus zeggen dat je gezonder wordt en meer werkgeluk gaat ervaren door aan 'neuromanagement' te doen. De eerste belangrijke stap in dat proces is dat je je bewust wordt van een stijging van je adrenaline- en cortisolniveau. Het begint dus allemaal met zelfinzicht!
Of lees zijn andere blogs:
