Een goed leider geeft vertrouwen
02 november 2017
Werkgeluk is een cocktail van zingeving, autonomie, relaties en competenties. En werkgeluk is gediend bij een gezonde dosis zelfinzicht van de leiders. Leiders die in de spiegel durven te kijken en dat ook aan hun medewerkers gunnen, zorgen ervoor dat de organisatie als systeem gaat floreren. En dat leidt tot werkgeluk voor zowel de leider als de medewerkers. Zulke leiders geven bovendien vertrouwen aan hun mensen.
Vertrouwen in het systeem
We kennen ze allemaal, bedrijven waar de medewerkers weinig vertrouwen krijgen, ook al twijfelt niemand eraan dat ze competent zijn. Het vertrouwen ontbreekt niet alleen in de onderlinge relaties, maar ook in het systeem van de organisatie. Dat laatste krijgt over het algemeen weinig aandacht. Ten onrechte, want het is zo belangrijk. Vertrouwen heeft verschillende betekenissen. In deze context gaat het om de bereidheid van een persoon of groep om afhankelijk te zijn van de daden van een andere persoon of groep. Dit in combinatie met het geloof in de integriteit van de ander(en) en geloof in een positieve uitkomst.
Vertrouwen versus controle
In veel organisaties geeft het systeem geen impliciete ruimte voor vertrouwen. Neem de klassieke hiërarchische organisaties, waar controle belangrijk is. In dat type organisatie moet je vertrouwen verdienen, winnen, opbouwen. Dat is wezenlijk anders dan starten vanuit een positie van volledig vertrouwen, wat je overigens wel kunt (en dus niet mag) beschamen. Werken vanuit basisvertrouwen lijkt me aanzienlijk prettiger dan eerst moeten bewijzen dat je dat vertrouwen waard bent.
Autonomie belangrijk voor werkgeluk
Geef vertrouwen aan mensen die competent zijn en ze gaan zich meer autonoom gedragen. Dat zullen ze naar alle waarschijnlijkheid ervaren als werkgeluk. Die autonomie, gebaseerd op vertrouwen, is een belangrijk ingrediënt voor de cocktail die tot werkgeluk leidt. En dat op zijn beurt weer tot positieve resultaten. Denk aan innovatie, kwaliteitsverbetering, productontwikkeling of procesverbeteringen. Als het zo duidelijk is dat het geven van vertrouwen bijdraagt aan werkgeluk en aan het succes van organisaties, waarom doen we dat dan niet overal?
Geen teken van goed leiderschap
Dat komt door twee addertjes onder het gras. Allereerst is het moeilijk een controlerend systeem te veranderen en voor de mensen binnen dat systeem is het zelfs beangstigend. Wil je dat omkeren, dan vraagt dat om doorzettingsvermogen en veel geduld. Het tweede addertje is dat veel leiders hun medewerkers ontmoedigen door altijd zelf een prominente bijdrage te willen leveren. Ze willen bewijzen dat zij zelf de slimste persoon in de vergaderzaal zijn en zo hun positie consolideren. Menselijk, maar allesbehalve een teken van goed leiderschap.
Randvoorwaarden voor werkgeluk
Toch blijft een cirkel rond. Als je het systeem zo inricht dat je impliciet vertrouwen geeft aan mensen én als de mensen in de top van de organisatie voldoende zelfinzicht (eigen wijsheid) hebben om de medewerkers autonoom 'hun ding te laten doen' en vertrouwen te geven, dan ontstaan de randvoorwaarden voor werkgeluk en een succesvolle organisatie waar talent graag wil werken. Gelukkig krijgen steeds meer leiders en organisaties dit (zelf)inzicht. En het zijn deze leiders en organisaties die mij energie geven en vertrouwen in een betere wereld.
Lees ook de andere columns van Jo Krill:
